اثر حاضر شناسه‌ای از رویدادهای تاریخ اسلام است که سیر زمانی از 751 ـ 1000 را پوشش می‌دهد. این کتاب به مهم‌ترین رویدادهای سیاسی، اقتصادی، نظامی و عمرانی جهان اسلام که در این دوره رخ داده، پرداخته و شامل مباحثی چون سقوط اندلس، دولت ممالیک در مصر و سرانجام آن، دولت عثمانیان، دولت‌های شمال آفریقا، حضور پرتغالی‌ها در هند و رشد علمی اروپا است. بدان امید که طرحی روشن برای شناخت فراگیر سیر تاریخ اسلام در این دوران حساس و پرفراز و نشیب فرهنگ و تمدن اسلامی و نیز درنگ در رویدادهای آن باشد.
وقایع هر سال هجری و مقابل آن سال میلادی در بخشی جداگانه آمده و میان حوادث تاریخی، سیاسی، اجتماعی، عمرانی و وقایع نظامی، جنگ‌ها، کشورگشایی‌ها و شورش‌ها تفاوت نهاده شده و از بزرگان درگذشتة هر سال و از خلفا، امرا، رهبران، قهرمانان جنگ‌ها و فتوحات و از دانشمندان علوم مختلف سخن به میان آمده است.