.پیدایش و تکامل اصول فقه، زاده ضرورت‌هایی بوده است که فقها در طول تاریخ فقه، در جریان استنباط احکام، با آن مواجه بوده‌اند. گاهی در ضمن استنباط یک حکم، به مبنای اصولی آن اشاره می‌کرده‌اند و گاهی این مبانی را در آغاز کتاب فقهی خود یک جا می‌آورده‌اند تا اینکه ضرورت تدوین آنها به صورت یک دانش، تألیفات اصول فقهی را به بار آورد. بنابراین، یکی از راه‌های پی‌بردن به تاریخ تحول اصول فقه که به سهم خود در رشد و بالندگی این دانش اجتهادی نقش به‌سزایی دارد، همراه‌شدن با زندگی علمی دانشیان اصول فقه است.