برهان و جدل دو صنعت از صنعت‌های منطقی است که یکی (برهان) ارزش ذاتی دارد و انسان حتی اگر با دیگران در تعامل نباشد، بدان نیاز دارد تا عقاید و اخلاق و رفتارش را بر اساس آن بسازد و دیگری (جدل) ارزش غیری دارد و انسان را در مقام تعامل با دیگران برای دفاع از خود و ارزش‌های پذیرفته‌شده‌اش مجهز می‌کند و خصم را خلع سلاح می‌نماید . قرآن کریم برای پیش برد مقاصد توحیدی و الهی خویش، در کنار صنعت خطابه یا موعظه حسنه برای این دو صنعت تحت عنوان «حکمت» و «جدال احسن» اهمیت زیادی قایل شده است.