رشد و تعالی انسان‌ها و طی‌کردن مسیر کمال، نیازی مسلم برای جوامع شمرده می‌شود. این مهم با طراحی، تدوین و عملیاتی‌کردن الگوی مناسب محقق خواهد شد. در این میان، یکی از متغیرهای تأثیرگذار کنش‌های اجتماعی است، از این رو،الگوی پیشرفت بر اساس آموزه‌های قرآنی با تأکید بر کنش‌های اجتماعی مورد کاوش قرار گرفت، ابعاد و مختصات کنش و شاخص‌های آن واکاوی شد. روش تحقیق در این مطالعه، کیفی است و با استفاده از تکنیک تحلیل محتوای استقرایی صورت گرفته است . منطبق با کاربرد این روش، گردآوری داده‌ها، از میان آیات مرتبط با الگوی پیشرفت و متغیر کنش اجتماعی انجام شد.
نتیجه مأخوذ از این تحقیق منجر به توسعه مفهومی پیشرفت مبتنی بر متغیر کنش اجتماعی شد و به شش دسته از کنش‌ها دست یافت؛ کنش‌های اخلاقی، اجتماعی، حمایتی، اقتصادی، عبادی و ارتباطی.